35. Z historii wsi w powiecie oleckim

Babki Gąseckie Babki Oleckie Barany Bartki Biała Olecka Bitkowo Borawskie Borki Borkowiny Budki Chełchy Cichy Cimochy Czukty Daniele Dąbrowa Dąbrowskie Dobki Doliwy Drozdowo Dudki Duły Dunajek Dworackie Dybowo Dzięgiele Gajrowskie Gąsiorowo, Gąsiorówko Gąski Giże Golubie Wężewskie Golubki Gorczyce Gordejki Gryzy Guty Guzy Imionki Jabłonowo Jaśki Jelitki Jelonek Judziki Jurki Kijewo Kiliany Kleszczewo Kowale Oleckie Krupin Krzywe Krzyżewko Kucze Kukowo Kukówko Lakiele Lenarty Leśniki Łegowo Markowskie Mazury Mieruniszki Monety Możne Niedźwiedzkie Nory Olecko Małe Olszewo Plewki Połom Pomiany Przytuły Puchówka Raczki Wielkie Rogajny Rogówko Rosochackie Rynie Sedranki Sobole Sokółki Stacze Starosty Stożne Sulejki Szarejki Szczecinki Szeszki k/Cimoch Szeszki k/Kowal Szwałk Ślepie Świdry Świętajno Urbanki Wężewo Wieliczki Wilkasy Wojnasy Wronki Zabielne Zajdy Zalesie Zatyki Zawady Oleckie Żydy

.

RACZKI WIELKIE powstały według przywileju lokacyjnego 12 września 1566, ale prawdopodobnie istniały już sześć lat wcześniej. Krzysztof Glaubitz, starosta książęcy, sprzedał wtedy Marcinowi Raczkowi 3 włóki sołeckie i powierzył zadanie założenia wsi czynszowej na prawie chełmińskim na 30 włókach. W 1600 roku mieszkali w tej wsi sami Polacy. Jednoklasowa szkoła powstała tu w roku 1830. Część wsi - Raczki Małe - w roku 1800 miała status wsi szlacheckiej i, tak jak Raczki Wielkie, należała do parafii Olecko, do obwodu pocztowego w Krupinie, a do sądowniczego okręgu w Ełku. Raczki w 1938 roku zamieszkiwało 233 mieszkańców. Wieś nosiła nazwę Gross-Retzken.

ROGAJNY. Miejscowość ta powstała na podstawie przywileju z 26 lipca 1564 roku. Ówczesny starosta książęcy, Wawrzyniec von Halle, sprzedał braciom z Płociczna - Mikołajowi i Pawłowi Rogoniom - cztery włóki sołeckie, polecając im założenie wsi czynszowej na 40 włókach boru nad strugą Bierkanicą. We wsi mieszkało w 1938 roku 467 mieszkańców. Czynna była szkoła dwuklasowa i wiejska szkoła zawodowa. Na miejscu znajdował się urząd pocztowy. Część wsi, Małe Rogajny, stanowił majątek ziemski, nazywany Grindashof, który otrzymał swą nazwę w 1817 roku od właściciela - Grendy. Wieś nazywana była dawniej Rogoniami, a w 1938 roku nosiła urzędową nazwę Rogonnen.

ROGÓWKO powstało w 1581 roku, w czasach Albrechta Fryderyka, kiedy starosta Henryk Kracht sprzedał Stańkowi Kukowskiemu z Rogowa 4 włóki z zadaniem założenia wsi czynszowej na 40 włókach, których nie zdołał zagospodarować wcześniejszy nabywca - Maciej Czukta z Chełch. Wieś należała do parafii Szarejki, a do urzędu stanu cywilnego - w Kowalach Oleckich. W dwuklasowej szkole w Szarejkach uczyły się też dzieci z Rogówka. W 1938 roku wieś zamieszkiwało 148 mieszkańców. Stare jej nazwy - Rogowken, Rogowa - zamieniono na niemiecką - Roggenfelde - 1938 roku.

ROSOCHACKIE. W roku 1475 komtur pokarmiński nadał tu na prawie magdeburskim 15 włók Maciejowi, Jakubowi i Hankowi. Nie wiadomo, jakie były dalsze losy tej lokacji. Faktem jest, że w roku 1562 starosta książęcy ze Stradun sprzedał niejakiemu Wojtkowi Rosochackiemu z Czapel w miejscu dawnego nadania 3 włóki na sołectwo w celu założenia wsi czynszowej na prawie chełmińskim na 30 włókach. Szkoła jednoklasowa powstała w Rosochackich w 1830 roku. Wieś liczyła przed II wojną światową 261 mieszkańców, a jej starą nazwę Rosochatzken zastąpiono w 1927 roku niemiecką - Albrechtsfelde.

RYNIE były wolną wsią, powstałą w wyniku nadania przez księcia Albrechta 19 października 1562 roku komornikowi straduńskiemu 3 włók w Krzyżewie nad strumykiem Czerwonką. Ponieważ przywilej lokacyjny spłonął, właściciele wsi, nazywanej Ryniami (Ryngi, Ringen) - Jeżowiczowie - prosili księcia w 1614 roku o jego odnowienie. Wieś liczyła w 1938 roku 61 mieszkańców.

SEDRANKI odgrywały w przeszłości znaczną rolę w życiu powiatu. Istniały już w 1576 roku. Mieścił się tu folwark książęcy, wzmiankowany w 1636 roku, oraz młyn państwowy z dwoma kamieniami. W XVII i XVIII wieku była to wieś królewska, zarządzana przez władze skarbowe.
W 1800 roku znajdował się w Sedrankach nadal królewski majątek ziemski i siedziba urzędu domenialnego. Później wieś otrzymała urząd pocztowy i w roku 1875 - dwuklasową szkołę. W roku 1938 liczyła 442 mieszkańców.

SOBOLE - to najstarsza miejscowość na ziemi oleckiej spośród osad założonych jeszcze w czasach krzyżackich. Komtur pokarmiński nadał tu w 1471 roku w miejscu zwanym Pohybel Stańkowi Litwinowi 15 włók na prawie magdeburskim. Wieś zamieszkiwali wolni chłopi. Szkoła powstała w Sobolach około 1740 roku. W 1938 r. wieś liczyła 243 mieszkańców i otrzymała niemiecką nazwę Richtenberg - dla upamiętnienia jej założyciela, wielkiego mistrza Zakonu - Heinricha von Richtenberga.

SOKÓŁKI zawdzięczają swą nazwę założycielowi, którym był Marek Sokół ze starostwa ełckiego. Kupił on w 1564 roku od starosty książęcego 4 włóki sołeckie i zobowiązał się założyć wieś czynszową na 40 włókach w miejscu pomiędzy Cichami, Staczami, Żydami i Wężewem. Brat Marka pozostał na ojcowiźnie w starostwie ełckim. Wieś miała charakter polski. W roku 1737 powstała w Sokółkach jednoklasowa szkoła, przekształcona w latach międzywojennych w dwuklasową. Czynna była poza tym zawodowa szkoła gospodarstwa domowego, mleczarnia, straż pożarna, towarzystwo sportowe i dwa młyny. Wieś liczyła w 1938 roku 224 mieszkańców. Dawna nazwa Sokolken zastąpiona została niemiecką - Halldorf.

STACZE wywodzą swą nazwę od Staczka, który mieszkał w 1564 roku w tej miejscowości. Założone zostąły w wyniku lokacji na prawie lennym, kiedy książę Albrecht nadał 50 włók von Nositzowi koło Jabłonowa, a w 1565 roku dodatkowo 60 włók w sąsiedztwie, na których powstały Rdzawe i Golubie Wężewskie. Łączny obszar tej lokacji wynosił 110 włók. W XVIII wieku dwór i wieś szlachecka znajdowały się w rękach rodziny Łęckich. W połowie XVIII wieku powstała w Staczach szkoła, która w latach międzywojennych zatrudniała jednego nauczyciela. Stacze (niemiecka nazwa Statzen) zamieszkiwało w 1938 roku 204 mieszkańców.

STAROSTY powstały w wyniku podwójnego nadania. Najpierw książę Albrecht nadał Mikołajowi z Kleszczewa - "staroście" (stąd nazwa wsi) sześć i ćwierć włóki oraz dwie dalsze podarował za zasługi. Rzecz miała miejsce 8 stycznia 1538 roku. W roku 1563 tenże książę Albrecht nadał Mikołajowi Müllerowi z Kleszczewa dwie włóki z młynem. Około 1800 roku była to wieś szlachecka, z młynem wodnym i jednoklasową szkołą, która powstała jednak później i uległa z czasem likwidacji. W 1938 roku Starosty liczyły 84 mieszkańców i nosiły nazwę niemiecką Müllersbruck.

STOŻNE założono w 1560 roku, kiedy książę Albrecht za pośrednictwem starosty Wawrzyńca von Halle sprzedał braciom Pawłowi i Stanisławowi ze starostwa ełckiego cztery włóki sołeckie. Założyli oni wieś czynszową na prawie chełmińskim na 40 włókach. Szkoła powstała w tej miejscowości pod koniec XVIII wieku. W okresie międzywojennym czynna była we wsi placówka pocztowa, stacja kolejowa, posterunek żandarmerii. Wieś liczyła 364 mieszkańców.

SULEJKI nazywane były też Dąbrowskimi, od założyciela wsi - Jakuba Dąbrowskiego, który kupił od starosty książęcego, Michała von Eysacka, w roku 1550 trzy włóki sołeckie i założył wieś czynszową na prawie chełmińskim. W roku 1719 mieszkali we wsi sami Polacy. W latach międzywojennych korzystali oni z instytucji i placówek usługowych pobliskiego Świętajna: poczty, szkoły, stacji kolejki wąskotorowej i in. Miejscowość ta nosiła także nazwę Sulleyken i Suleiken. Wszystkie one mają w sobie rdzeń star pruski lub litewski. W roku 1938 Sulejki liczyły 364 mieszkańców. W okresie międzywojennym należał do nich przejściowo także Siegfried Lenz, przyszły pisarz niemiecki, autor m.in. zbioru opowiadań pt. "So zärtlich war Suleyken" ("Słodkie Sulejki). Zawarł w nich groteskowo-baśniowy obraz dawnej wsi mazurskiej, w której od lat wiedli cierpliwie swój żywot zwykli drwale, chłopi, rybacy i drobni rzemieślnicy. Wśród charakterystycznych cech tej zamkniętej, zaściankowej społeczności, wymienia autor "bystrą zmyślność i chłopską narowistość" oraz "niezdarną delikatność i wzruszającą cierpliwość". Swój serdeczny stosunek do ludzi i miejsca dawnego pobytu wyraził pisarz nie tylko w tytule, lecz i w treści opowiadań, jak np. "Wyprawa do Olecka" lub "Wąskotorowa kolejka imienia Paula Poppa", w których dostrzec można lokalne realia. Należą do nich także elementy gwary mazurskiej, które autor przytacza: "Goronzä Gorä", wokół której pełzła kolejka, albo "fschistko jädno" - "jak zwykło się u nas mówić, obojętne".

SZAREJKI - wieś kościelna, założona w roku 1566 przez Wawrzyńca Rulentza (lub wg innych źródeł - przez Wawrzyńca Rubentsa von Schareyko) na 40 włókach boru na prawie magdeburskim. Parafia powstała około 1581 roku i przez długie lata zamieszkiwana była przez ludność polskiego pochodzenia. Według danych z 1864 roku, w parafii mieszkały cztery tysiące "przeważnie polskich parafian", a od pastora - mimo że w roku 1912 doliczono się tylko 400 Mazurów na 4324 parafian - wymagano jednak znajomości "języka mazurskiego". W latach międzywojennych w Szarejkach czynny był urząd pocztowy i dwuklasowa szkoła. Wieś liczyła 264 mieszkańców.

SZCZECINKI otrzymały niemiecką nazwę Eichhorn dopiero w okresie międzywojennym dla upamiętnienia niemieckiego generała, oswobodziciela Prus Wschodnich podczas I wojny światowej. Wcześniej nazywano je Szczeczinken, Zinnenberg. Powstały w 1556 roku w wyniku nadania na prawie lennym Albrechtowi Szczecińskiemu 33 włók przez księcia Albrechta. Szkoła powstała tu w roku 1774. Szczecinki były wsią szlachecką na przełomie XVIII i XIX wieku. W roku 1905 powstał w Szczecinkach duszpasterski obwód kaznodziejski, należący do parafii Mieruniszki. Wieś liczyła w 1938 roku 296 osób. Według urzędowych statystyk jeszcze w latach 1907-1912 na 1800 parafian obwodu szczecineckiego tysiąc stanowili Polacy.

SZESZKI k/Cimoch. Komtur i namiestnik pruski, Szymon von Drahe, w czasie nieobecności wielkiego mistrza Zakonu w Prusach krzyżackich zaświadczył w 1508 roku, że Jan i Roman Bartudłowie kupili od wielkiego mistrza pod Zabielnem za 40 grzywien mniejszej wagi, 12 wołów i 2 kuny - 15 włók na prawie magdeburskim.
Pod koniec XVIII wieku wieś zamieszkiwali wolni chłopi. W 1938 roku liczyła ona 398 mieszkańców i nazwana została Draheim. Wcześniejsze jej nazwy to Seeszken, Seesken. Część wsi stanowiło leśnictwo Chmielnik (Klassenthal)

SZESZKI k/Kowal, nazywane też Damowskie, powstały jako wieś czynszowa w roku 1561, kiedy Wawrzyniec von Halle sprzedał Grzegorzowi Damowskiemu z Szeszek spod Cimoch cztery włóki sołeckie. Damowski założył na 40 włókach na prawie chełmińskim wieś, której chłopi korzystali z dziesięciu lat zwolnienia od świadczeń i opłat. Wieś należała do parafii Szarejki, ale większość urzędów, którym podlegała w latach międzywojennych, znajdowała się w pobliskich Kowalach. W 1938 roku liczyła 270 mieszkańców.

SZWAŁK - wzmiankowany w latach 1787/89 jako folwark królewski, był w XVIII i XIX wieku siedzibą lokalnych władz skarbowych. Szkoła powstała tu przed rokiem 1840. Część miejscowości, nazywana Szwałk Wielki, nosiła w 1785 roku nazwę niemiecką Fischerbude i założona została jako wieś szkatułowa. W 1938 roku miejscowość Szwałk liczyła 91 mieszkańców i nazywana była Schwalg. Znajdował się w niej tartak, gorzelnia, cegielnia i inne zakłady usługowo-rzemieślnicze.

ŚLEPIE. Miejscowość ta powstała w 1567 roku, kiedy książę Albrecht nadał pisarzowi zamkowemu w Stradunach 5 włók z nadwyżki w Gąskach nad jeziorem Ślepie pomiędzy Zajdami, Zatykami i Gąskami. W 1800 roku była to wolna wieś, podległa administracji w Stradunach, lecz należąca do pobliskiej parafii w Gąskach. W roku 1938 liczyła tylko 56 mieszkańców.

ŚWIDRY były wolną wsią, którą wymieniano już w 1540 roku. Według przywileju lokacyjnego, założona została 24 stycznia 1542 roku, kiedy książę Albrecht nadał tu 15 włók Marcinowi Szkodzie i jego pięciu synom. Później, w roku 1563, książę Albrecht nadał jeszcze na prawie chełmińskim w tej miejscowości 2 włóki Mikołajowi Zimmermannowi. Szkoła, która powstała tu na przełomie XVIII i XIX wieku, otrzymała prawa w roku 1818. Wieś liczyła w 1938 roku 246 mieszkańców i nosiła nazwę Schwiddern.

ŚWIĘTAJNO założone zostało 16 marca 1554 roku, kiedy starosta książęcy, Krzysztof Glaubitz, sprzedał Szczepanowi Kowalowi 4 włóki sołeckie w celu założenia na 40 włókach wsi czynszowej na prawie chełmińskim.
W 1577 roku powstała parafia, wkrótce potem zbudowano kościół i założono szkołę. Ostatni budynek trzyklasowej szkoły zbudowany został około 1860 roku. We wsi przez długie lata zamieszkiwali sami Polacy, a w miejscowym kościele, według relacji Elizy Alexy, nabożeństwa odprawiano po polsku jeszcze na początku XX wieku. Świętajno liczyło w 1938 roku 761 mieszkańców i należało do najpiękniej położonych wsi powiatu oleckiego. Posiadało w okresie międzywojennym urząd pocztowy, urząd stanu cywilnego, posterunek żandarmerii, stację kolejki wąskotorowej, młyn elektryczny, 3 karczmy (Gasthäuser), aptekę, lekarza oraz kilku rzemieślników. Nazwa wsi wywodzi się od jaćwieskiej włości Sentane, położonej w okolicy miejscowego jeziora. Część wsi stanowiły niegdyś miejscowości Grądy (mały majątek ziemski), Rogowszczyzna i Luisenhof.

URBANKI. Starosta książęcy Krzysztof Glaubitz sprzedał 14 grudnia 1558 roku Urbanowi Moellerowi i Tomastowi Łojowi z Iwaszek 6 włók ziemiańskich na prawie chełmińskim nad granicą litewską. W tym samym roku 2,5 włóki kupili tu Jan i Stańko Pawłowicze z Niedźwiedzkich. Były to więc dwie odrębne wsie, o czym świadczy liczba mnoga nazwy. W roku 1800 mieszkali w Urbankach wolni chłopi chełmińscy. W 1938 roku wieś liczyła 59 mieszkańców i zachowała starą polską nazwę.

WĘŻEWO. Książę Albrecht nadał 24 grudnia 1562 roku 4 włóki boru Jerzemu von Nositzowi na prawie lennym z sądownictwem wyższym i niższym. Miejscowość ta istniała już jednak co najmniej dwa lata wcześniej. W XVII i XVIII wieku majątek Wężewo znajdował się w rękach polskich rodzin szlacheckich Bieniewskich i Ciesielskiich. Na początku XIX wieku miejscowość ta składała się z dworu i wsi szlacheckiej. Należały do niej w różnych okresach takie osady, jak Żmijewo, Żydy i Karolówka. W 1938 roku Wężewo liczyło 560 mieszkańców i nosiło niemiecką nazwę Eibenau.

WIELICZKI istniały już w roku 1540. Była to wieś czynszowa, założona na 40 włókach na prawie chełmińskim. Parafia Wieliczki powstała około 1552 roku i wkrótce potem założono tu szkołę parafialną. W 1600 roku we wsi mieszkali sami Polacy. Jeszcze w roku 1833 do szkół na terenie parafii uczęszczało 613 dzieci polskich i 23 narodowości niemieckiej. Wśród tych pierwszych znajdował się Krystyn Lach z Wojnasów, późniejszy pisarz i filozof, który na przełomie XVIII i XIX wieku uczył się w szkołach w Wojnasach i Wieliczkach. W 1938 roku Wieliczki liczyły 616 mieszkańców i otrzymały niemiecką nazwę Wallenrode.

WILKASY - to wolna wieś założona w 1505 roku na prawie magdeburskim. Trzy lata później wielki komtur, Szymonvon Drahe, poświadczył, że Fryderyk, książę saski, ówczesny mistrz zakonu krzyżackiego, sprzedał Janowi, Jerzemu i Pawłowi 15 włók między Sobolami a Niedźwiedzkimi, w wyniku czego powstały Wilkasy. Pod koniec XVIII wieku dzierżawili lub posiadali tę wieś Wierzbiccy - szlachta polska. W tym czasie powstała w Wilkasach szkoła ludowa, do której w 1935 roku uczęszczało 68 dzieci. W 1938 roku zamieszkiwało we wsi 420 osób. Jej urzędowa nazwa, zawierająca od początku rdzeń staropruski, brzmiała Willkassen.

WOJNASY powstały 25 lipca 1553 roku, gdy starosta książęcy Krzysztof Glaubitz sprzedał dwie włóki sołeckie Wojtkowi Wojnasowi i Mikołajowi Nurkowi. Sprowadzili oni osadników, którzy zagospodarowali dalszych 40 włók przewidzianych na założenie w tym miejscu wsi czynszowej. Szkoła powstała w Wojnasach w połowie XVIII wieku. Uczęszczał do niej m.in. Krystyn Lach, syn miejscowego gospodarza, w późniejszych latach wybitny publicysta, etnograf, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. W 1938 roku Wojnasy liczyły 208 mieszkańców.

WRONKI powstały przed rokiem 1600, prawdopodobnie jeszcze w czasach księcia Albrechta. 18 włók ziemi należało do chłopów czynszowych, a 2 - do sołtysa. Na przełomie XVIII i XIX wieku Wronki były wsią królewską. W 1875 roku założono we wsi szkołę, która w latach między I a II wojną światową zatrudniała jednego nauczyciela i jedną nauczycielkę. W 1938 roku mieszkało we Wronkach 342 mieszkańców. Otrzymały one w tym czasie niemiecką nazwę Fronicken. Część wsi, nazwana Kleinfronicken (Wesołowo), założona została w 1565 roku na prawie lennym w wyniku nadania Ambrożemu Kolbitzerowi 28 włók lasu.

ZABIELNE wzmiankowane już było w 1508 roku. Późniejsze nazwy tej miejscowości to Sabielnen, Sobiellen, a od 1938 roku - Podersbach. Wieś powstała 1 października 1565 roku, kiedy pisarz zamkowy w Stradunach otrzymał tu 10 włók na prawie chełmińskim. Otrzymał on równocześnie zadanie założenia wsi czynszowej na 27 włókach między Dudkami, Zajdami i Giżami. W 1939 roku Zabielne miało 67 mieszkańców.

ZAJDY powstały jako wieś chłopska przed 1557 rokiem. 6 włók należało do sołtysa, a 60 - do sprowadzonych kolonistów. Nosiły podwójną nazwę Zajdy/Sołtmany. Pierwsza ma rdzeń staropruski, druga wywodzi się zapewne od nazwy osobowej "Soldtmann", który miał być jakoby pierwszym wolnym gospodarzem-sołtysem. Zajdy miały w 1938 roku 477 mieszkańców. Znajdował się w nich przystanek kolejki wąskotorowej oraz dwuklasowa szkoła, której ostatni budynek wybudowano w 1933 roku.

ZALESIE. Początek dziejów wsi przypada na rok 1567, gdy starosta książęcy sprzedał niejakiemu Wojtkowi Zaleskiemu 2 włóki boru na sołectwo, zobowiązując go do założenia wsi czynszowej na 20 włókach. Jeszcze na początku XVII wieku mieszkali tu sami Polacy; później, w XVIII wieku, miejscowość ta znajdowała się w rękach polskiej rodziny szlacheckiej Łosiów. Szkoła powstała w Zalesiu na przełomie XVIII i XIX wieku, ale prawa uzyskała w roku 1834. 0statni budynek szkolny wybudowany został w 1930 roku. W latach międzywojennych we wsi było 49 gospodarstw rolnych, z których mleko odstawiano po 1929 roku do mleczarni w Gawliku Wielkim.
W 1938 roku Zalesie miało 361 mieszkańców. W tym czasie starą nazwę wsi zmieniono na niemiecką - Tannau.

ZATYKI powstały w roku 1551, kiedy starosta Krzysztof Glaubitz sprzedał Szymonowi Krzymkowi ze Świder 4 włóki sołeckie i polecił mu zasiedlenie 40 włók chłopami czynszowymi na prawie chełmińskim. W 1600 roku mieszkali Zatykach, nazywanych też Krzymkiem, sami Polacy. W latach międzywojennych wieś posiadała prywatną mleczarnię, ochotniczą straż pożarną, kilku rzemieślników rożnych specjalności oraz dwuklasową szkołę, założoną w drugiej połowie XVIII wieku. Zatyki liczyły w tym czasie około 460 mieszkańców. W 1938 roku nadano wsi urzędową nazwę niemiecką Satticken. Wcześniej nazywana była Sattycken.

ZAWADY OLECKIE - Zawada, Sawadden - założono w 1541 roku, gdy starosta książęcy - Kasper von Aulack - sprzedał Jakubowi Litwinowi 3 włóki sołeckie w celu założenia na 30 włókach wsi czynszowej na prawie chełmińskim. Szkoła powstała tu w roku 1757, niebawem jednak uległa likwidacji i ponownie została zorganizowana na przełomie XVIII i XIX wieku. W 1938 roku Zawady miały 340 mieszkańców. W tym roku otrzymały niemiecką nazwę urzędową - Schwalgenort. W różnych okresach stanowiły wspólną jednostkę administracyjną z Małą Zawadą, Leśnictwem Szwałk, wybudowaniem Górka oraz Ilgenthalem, gdzie w 1705 roku założono osadę szkatułową.

ŻYDY - nazywane w przeszłości Sydden, Schieden - w roku 1938 otrzymały urzędową nazwę Sidden. Istniały już w roku 1564. W roku następnym książę Albrecht sprzedał Walentemu Bule 4 włóki, na których założono pod Monetami wieś czynszową. Później - w roku 1612 - książę Jan Zygmunt nadał dobra Żydy na prawie lennym Reinhartowi von Halle. Żydy były wsią szlachecką także na początku XIX wieku. Znajdowały się w posiadaniu lub dzierżawie polskiej rodziny szlacheckiej Ciesielskich.

OLECKO Czasy, ludzie, zdarzenia Tekst: Ryszard Demby